ไข้เลือดออก อาการและการรักษาในปัจจุบัน (Dengue fever)
โรคไข้เลือดออก (Dengue fever)
สาเหตุของโรค
ไข้เลือดออกเกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่ โดยมียุงลายเป็นตัวนำ เมื่อยุงลายกัดและดูดเลือดที่มีเชื้อจากผู้ป่วยแล้วไปกัดผู้ใด ก็จะถ่ายทอดเชื้อโรคนี้ให้กับผู้ที่ถูกกัด เป็นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ แต่พบมากในเด็กอายุ 5-9 ปี
อาการของโรค
เมื่อเชื้อเข้าสู่ร่างกายประมาณ 5-8 วัน ผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการของไข้เลือดออก คือ
- ไข้ขึ้นสูงอย่างรวดเร็ว ติดต่อกันประมาณ 3-7 วัน
- หน้าแดง ปวดศีรษะ บางคนจะบ่นปวดรอบกระบอกตา ปวดเมื่อยแขนขา ปวดกระดูก และอาจมีผื่นแดงตามตัว
- ซึม เบื่ออาหาร ปวดท้อง อาเจียน
- สำหรับรายที่มีอาการรุนแรงมาก หลังจากมีไข้มา 3-4 วัน ไข้จะลดลงแล้วอาการจะแย่ลงอย่างรวดเร็ว ผู้ป่วยอาจช็อคถึงตายได้ ถ้าไม่ได้รับการรักษาที่ทันท่วงที
อาการที่เป็นสัญญาณอันตราย คือ
- ไข้ลดลงอย่างรวดเร็ว อ่อนเพลีย มือเท้าเย็น เหงื่อออก
- กระหายน้ำ กระสับกระส่าย ชีพจรเบาเร็ว ซึมลง
- ปัสสาวะน้อยลง
- ปลายมือปลายเท้ามีสีคล้ำ รอบๆปากเขียว
- อาเจียนเป็นเลือด หรือถ่ายอุจจาระเป็นเลือด
การดำเนินโรค แบ่งเป็น 3 ระยะ
- ระยะไข้ (2-7วัน)
- ไข้สูงลอยทันที
- ในเด็กเล็ก หรือผู้ป่วยที่เคยมีประวัติเคยชักมาก่อน อาจมีอาการชักจากไข้สูงได้
- ระยะวิกฤต (1-2วัน)
ไข้จะลดลงอย่างรวดเร็ว ตัวจะเย็น ผู้ป่วยอาจมีอาการได้ 2 แบบ
- ช็อค ผู้ป่วยจะมีอาการปวดท้องรุนแรง อาเจียน กระหายน้ำ กระสับกระส่าย ปัสสาวะออกน้อย
- ไม่ช็อค ผู้ป่วยจะมีอาการไม่รุนแรง ซึม อาเจียน ปวดท้องเล็กน้อย เป็นระยะเวลาหนึ่ง แล้วจะดีขึ้น เข้าสู่ระยะฟื้นตัวได้เร็ว ระยะนี้กินเวลา 1-2 วัน
- ระยะฟื้นตัวตัว (2-3วัน)
หลังจากไข้ลด 2-3 วัน อาการทั่วไปจะดีขึ้นรับประทานอาหารได้ ปัสสาวะออกมากขึ้น อาจมีผื่นแดง คันตามมือ เท้า ลำตัวได้
จะทำอย่างไร? เมื่อสงสัยว่าเป็นไข้เลือกออก
ถ้าเด็กมีอาการน่าสงสัยว่าจะเป็น ไข้เลือดออกและมีอาการไข้สูง 2-3 วัน โดยไม่มีอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ มีน้ำมูก สามารถให้ยาลดใช้ได้ โดยใช้พาราเซตามอลร่วมกับการเช็ดตัวลดไข้ แต่ห้ามใช้ยาลดไข้ประเภทอื่น เช่น ยาจำพวกแอสไพริน (Aspirin) และ ไอบรูโปรเฟ่น เพราะอาจทำให้อาการเลือดออกมากขึ้น และทำให้อาการของโรครุนแรงมากขึ้น ควรรีบนำผู้ป่วยไปปรึกษาแพทย์หรือส่งโรงพยาบาลทันที เพื่อการตรวจวินิจฉัยและให้การรักษาที่เหมาะสมต่อไป
การดูแลเบื้องต้น
พยายามลดไข้ให้ผู้ป่วยโดยการเช็คตัวด้วยน้ำอุ่น หรือ น้ำธรรมดา และให้ดื่มน้ำบ่อยๆ เช่น น้ำหวาน น้ำผลไม้ หรือน้ำเกลือแร่ที่ใช้ในโรคท้องร่วง ไม่ควร ห่มผ้าหนาๆเพราะจะทำให้ไข้สูงขึ้น
การยับยั้งการระบาดของโรคไข้เลือดออก ท่านจะช่วยยับยั้งการระบาดของโรคไข้เลือดออกโดยการกำจัดยุงลาย ดังนี้
- ตรวจดูตุ่มในบ้าน นอกบ้าน ถ้ารีบพบน้ำให้รีบใช้น้ำให้หมด หรือเทน้ำทิ้งเสีย
- ใส่สารเคมีกำจัดลูกน้ำ หรือเกลือในภาชนะที่รองขาตู้กับข้าว เพื่อกำจัดลูกน้ำยุงลายหรือหมั่นเปลี่ยนน้ำใหม่อยู่เสมอ (ทุกๆ7วัน)
- ทำลายเศษโอ่ง ไห กะลา ยางรถยนต์ที่ไม่ใช้ อย่าให้น้ำขัง
- ปิดฝาโอ่ง หรือภาชนะที่ใช้ใส่น้ำให้มิดชิด และปิดฝาทุกครั้งหลังเปิดฝาใช้ เพื่อป้องกันยุงลายวางไข่
- หากมีเจ้าหน้าที่มาดำเนินงานกำจัดยุงและลูกน้ำ ทั้งในบ้านและนอกบ้าน ต้องให้ความร่วมมือทุกครั้ง ยาที่นำมาใช้นี้ปลอดภัยต่อมนุษย์ และสัตว์เลี้ยง
ข้อน่ารู้เกี่ยวกับยุงลาย
- ยุงลาย นำเชื้อโรคไข้เลือดออกมาสู่คน
- ยุงลาย สีดำ มีลายขาวที่ขา ท้องและลำตัว เป็นยุง ขนาดเล็ก
- ยุงลาย เป็นยุงบ้าน ชอบอยู่กับคนในบ้านตามมุมมืดของบ้าน จะออกมากัดและดูดเลือดคนในเวลากลางวัน
- ยุงลาย วางไข่ในน้ำสะอาด ไข่ยุงลายอยู่ในที่แห้งได้นาน 7-10 วัน ก็จะเป็นตัวลูกน้ำ พบมากตามตุ่มน้ำในและนอกบ้าน น้ำที่ใส่ในภาชนะของขาตู้กับข้าว แจกัน จานรองภาชนะที่ขังน้ำฝนนอกบ้าน เช่น กระป๋อง โอ่ง กะลา ปี๊บ ยางรถยนต์ที่ไม่ใช้แล้ว
ติดตามเนื้อหาดีๆ น่าอ่านได้ที่ marketingsharper.com อัพเดตทุกสัปดาห์